Jersey boer Folkert IJkema

Naam: Folkert IJkema
Mede-eigenaar: Melkveehouderij en zorgboerderij De Lik
Favoriete kaas: Hoeven we niet uit te leggen toch…

In het Friese dorpje Raard, een kleine 30 minuten van Leeuwarden, staat melkveehouderij De Iik (Fries voor Eik) van Christien Schneider en haar zoon Folkert IJkema. De Iik is een melkveehouderij waar 70 koeien van het Deense koeienras Jersey dagelijks worden gemolken. Folkert geeft een kijkje in de geschiedenis van het bedrijf, vertelt vol passie over de redenen waarom hij heeft gekozen voor de Jersey koe en vertelt daarnaast ook hoe hij samen met zijn moeder nog een zorgboerderij heeft die hij combineert met het werk in de melkveehouderij.

Folkert behoort tot de vierde generatie die werkt bij de melkveehouderij De Iik. Zijn overgrootmoeder- en vader zijn begonnen met het bedrijf in de jaren ‘20. De Iik is altijd een melkveebedrijf geweest tot de vader van Folkert in 2001 de beslissing nam om te stoppen met het melken van de koeien.

Keuze voor de Jersey koe

‘Mijn vader is twintig jaar geleden overleden, waardoor mijn moeder lange tijd alleen werkzaam is geweest op de boerderij. Op mijn achttiende ben ik gestopt met school en ben ik tot de maatschap toegetreden. In overleg met mijn moeder heb ik toen de beslissing gemaakt om weer te gaan starten met het melken van koeien.’

De keuze voor het ras was snel gemaakt: het werd de Jersey koe. ‘Ik wilde dolgraag weer starten met melken en verdiepte mij in verschillende soorten koeienrassen. Op een gegeven moment las ik wat over de Jersey koe en dat wekte gelijk mijn interesse. Het heeft mij sindsdien ook niet meer losgelaten. Ik ben verschillende Jersey boerderijen gaan bezoeken en toen ik voor het eerst een Jersey koe zag, was ik gelijk verkocht.’

Met een glimlach en vol enthousiasme vertelt Folkert over de eerste keer dat hij een Jersey koe zag. ‘Ik weet nog dat ik voor het eerst naar een Jersey boerderij ging en dat er een oude koe in een draf naar de voerbak kwam lopen om te gaan eten. Ik had nog nooit een oude koe zo elegant en mooi zien lopen. Jersey koeien zijn energiek en stralen levenslust uit. Dat is voor mij echt de grootste arbeidsvreugde. Het zijn prachtige koeien, iedereen die hier komt vertelt hoe mooi ze de koeien vinden.’ De koeien zijn om nog een reden bijzonder. Zij produceren minder mest, eten minder en geven rijkere melk vol vet en eiwit. Een duurzame keuze dus!

Het begin verliep niet voorspoedig

De stal die op dit moment in gebruik is, staat er al 45 jaar. Voor moderne begrippen is de stal te klein en te krap voor zwartbonte koeien. Jersey koeien zijn daarentegen een stuk kleiner en die passen perfect in de stal. Alleen de investering in een nieuwe melkput was nodig om te starten. ‘Alles verliep eigenlijk heel voorspoedig. De nieuwe melkput was geplaatst en we konden gaan beginnen met melken. Toen kwamen alleen de fosfaatrechten om de hoek kijken, waardoor we deze rechten moesten kopen. We hadden dit geld uiteraard veel liever gebruikt voor een nieuwe stal of een stuk grond.’

Naast de melkveehouderij ook een zorgboederij

De boerderij van Folkert is naast een melkveebedrijf ook een zorgboerderij. De moeder van Folkert was lange tijd lerares op een praktijkschool, waardoor bij haar het idee ontstond om wat voor deze jongeren te betekenen door activiteiten te organiseren op de boerderij. Folkert legt uit dat de zorgboerderij toen snel is gegroeid, omdat er vanuit die doelgroep veel vraag naar was.

Het zit in het bloed van de familie om wat voor de mens te betekenen. ‘Deze boerderij is sinds mensenheugenis een toevluchtsoord voor mensen die een veilige haven nodig hebben. Dat stamt al vanaf de oorlog toen mijn opa en oma mensen opvingen. Ze gaven altijd steun aan de mensen die dat nodig hadden. Zo willen wij het graag voortzetten met onze zorgboerderij. Het voelt voor mensen echt als hun tweede huis.’

De zorgboerderij heeft in totaal vijf deelnemers die allemaal meewerken op de boerderij. Ze maken bijvoorbeeld de melkput schoon en geven flesjes aan de kalfjes. ‘De mensen die werken op de zorgboerderij zijn heel waardevol binnen ons bedrijf.’

Weidevogelbeheer

Ook houdt Folkert zich al jarenlang bewust bezig met weidevogelbeheer. Achter in het land ligt kruidenrijk grasland. Dit perceel is er al jaren en is licht bemest. In het midden beschikt dit land over plasdras. Dat is een stuk weiland wat voor een deel onder water staat. Al met al de ideale omstandigheden voor weidevogels om te gaan broeden.

Plannen voor de toekomst

Vol motivatie vertelt Folkert over zijn ambities en wat de toekomstdromen zijn. ‘Als eerste wil ik het bedrijf toekomstbestendig maken. Dit wil ik doen door meer grond aan te kopen en te investeren in groene energie. De boerderij beschikt sinds begin dit jaar over een windmolen die de boerderij voorziet van stroom.’ Folkert vertelt daarnaast dat hij bewust bezig is met welke type voer hij geeft aan zijn koeien. Hij wil namelijk graag af van het krachtvoer dat uit verre landen komt en zoekt daarom zelf naar een Europese voeroplossing. Ook bouwt Folkert al enige tijd af met het gebruik van kunstmest. In plaats daarvoor komt gras met klaver. Klaver bindt zelf de stikstof, waardoor je geen kunstmest meer nodig hebt. Het zijn duurzame keuzes die Folkert maakt met oog op de toekomst.

Bovendien heeft Folkert nog één grote toekomstdroom: ‘Ik wil heel graag een nieuwe stal bouwen die moderner is dan wat we nu hebben. Deze oude stal is namelijk al 45 jaar oud. Ook wil ik natuurlijk graag het bedrijf overnemen. Wanneer dit gaat gebeuren weet ik niet nog niet, maar dat zien we in de toekomst wel.’

Wat is er zo bijzonder aan Jersey?

‘De Jerseykoe is een echt oerras. Dat de koe raszuiver is, is te danken aan het jarenlange invoerverbod wat er was op de Jerseykoe. Het uiterlijk van de koe is bijzonder. Naast de opvallende bruine vacht, harige oortjes en witte snuit, is de koe een stuk kleiner dan de ‘gewone’ Hollandse Holstein-Friesian koe. Een koe die je wilt knuffelen! Maar dat is niet het enige wat de koe bijzonder maakt. Een Jersey is een bijzonder mooi dier met een lief karakter, dat past zo goed bij ons. Het type dier past ook goed bij ons bedrijf. Het ras past zich snel aan aan de omgeving en heeft goede gezondheidskenmerken. De Jersey koe geeft ook andere melk. De melk van de Jersey koe bevat van nature 20% meer proteïne, heeft meer vet en meer vitamines, calcium en omega 3 dan de melk van de ‘gewone’ Hollandse koe. Hierdoor ontstond ook de wens om dit meer bekendheid te geven. Mensen bewust maken van de gezonde eigenschappen van deze melk. Daarom zijn we gestart met de melktap.’